Bir mal veya hizmetin anlaşılan fiyatından sapma durumlarını düzenleyen fiyat farkı faturası hakkında merak edilen tüm detayları, KolayBi' Blog okuyucularımız için derledik.
Fiyat Farkı Faturası Nedir?
Bir satıcı ve alıcı arasında gerçekleşen ticari işlemlerde fatura üzerine yanlış ya da eksik girilen tutarlar olabilmektedir. Bu yanlışları düzeltmek ve yeniden düzenlemek amacıyla fiyat farkı faturaları oluşturulmaktadır.
Fiyat farkı faturası işletme ve satıcı arasında gerçekleşen bir durum olmadığından dolayı genel olarak çok bilinen ve duyulan bir kavram değildir. Fakat söz konusu şirketler arasındaki ticaret süreçleri olduğunda daha detaylı kavramlar ortaya çıkmaktadır.
Ticari hayatta en sık karşılaşılan durumlardan biri fiyat farkıdır. Söz konusu fiyat farkları olduğunda işletmeler arasında yapılan ticari işlemlerde fiyat farkı faturaları ön plana çıkmaktadır. Faturası önceden kesilen ürün ve hizmetlerin fiyatlarında çeşitli sebeplerden ötürü fiyat farkları oluşabilmektedir. Bu durum, fiyat farkı faturalarıyla düzenlenmektedir.
Fiyat farkı faturaları düzenlenirken en çok dikkat edilmesi gereken nokta KDV hususudur. Bu yüzden muhasebe kaydının kurallara uygun şekilde tutulması gerekmektedir.
KDV Kanununun 35. maddesi incelendiğinde şu ibare oldukça önemlidir:
“Malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükellef ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltir. Şu kadar ki, iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtları ile beyannamede gösterilmesi şarttır."
Eğer bir işletme, birim ücreti + KDV olarak satış yaptıysa fakat faturasını düzenlerken birim fiyatı yanlış girdiyse bu noktada yeniden fatura düzenlemesi gerekmektedir.
Fiyat Farkı Faturası Nasıl Kesilir?
Fiyat farkı faturası, fatura üzerinde fiyat farkı ortaya çıktıysa ilgili dönem içerisinde alıcı ya da satıcı tarafından hazırlanır. Satılan ürünün veya hizmetin tabi tutulduğu KDV oranına göre fiyat farkı faturası kesilmektedir. Fiyat farkı olan ürünün KDV’den muaf olması durumunda fiyat farkı faturası uygulamasında KDV alınmaz.
Fiyat farkı faturası kesilirken asıl faturaya atıfta bulunulması gerekmektedir. Bunun amacı, asıl ürünün veya hizmetin anlaşılması ve maliye çalışanları tarafından kolayca eşleştirme yapılabilmesidir.
Fiyat Farkı Faturası Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?
Fiyat farkları, alış ve satış süreçlerinde pek çok farklı sebeple meydana gelebilmektedir. Bu sebepler arasında yanlış fatura kesimi, masraf, komisyon giderleri, kur farkı ve anlaşma değişikliği gibi pek çok sebep sayılabilmektedir. Tüm bu sebeplere bağlı olarak fiyat farkları meydana gelmektedir ve her bir fark için muhasebe kaydının yapılması oldukça önemlidir.
Fiyat farkı faturalarının, KDV ile ilişkili olduğu için dikkatli bir biçimde hazırlanması oldukça önemlidir. Bu noktada ise bu muhasebe kayıtlarının alış faturasının muhasebeleştirilmesi ve satış faturasının muhasebeleştirilmesi olmak üzere iki türü bulunmaktadır. Kısacası fiyat farkı faturalarının düzenlenmesi esnasında mali müşavir kontrolü olması oldukça önemlidir.
Kur farkı faturasının nasıl düzenlenmesi gerektiği konusunda kaleme aldığımız blog yazımız ile konu hakkında detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz.
Alış Faturasının Muhasebeleştirilmesi
Örneğin bir alıcı işletme düşünelim, alıcı işletme ürünü satın aldığı esnada satıcı, fatura fiyatını 110 TL + KDV yazmak yerine 100 TL olarak hazırlarsa, ayrıca bir fiyat farkı faturası düzenlemesi gerekir. Bu fiyat farkı faturasının ise prosedürler doğrultusunda yeniden oluşturulması oldukça önemlidir. Bu aşamada mali müşavirden destek almak gerekir.
Satış Faturasının Muhasebeleştirilmesi
Satıcı bir işletme, ürün satışı sırasında faturayı oluştururken ürün fiyatı olarak 100 TL + KDV girmek yerine 110 TL olarak fatura düzenlerse fiyat farkı faturası oluşturması gerekir. Tüm bu hesaplama süreçleri için bir mali müşavir desteğine ihtiyaç duyulur.
Fiyat Farkı Faturası Neden Kesilir?
Bir ticari alış satış sürecinde pek çok farklı sebebe bağlı olarak ödenecek tutarlarda yanlışlık ya da eksiklik olabilir. Faturanın, resmi bir belge olduğundan ve KDV içerdiğinden dolayı oldukça dikkatli bir biçimde hazırlanması gerekir. Yanlış ya da eksik girilen her tutar, faturanın güvenirliğini kaybetmesine sebep olmaktadır. Bu noktada tüm tutarların kesinlikle doğru şekilde hesaplanarak fiyat farkı faturalarının oluşturulması gerekir.
Fiyat farkı faturalarıyla ilgili olarak en çok dikkat edilmesi gereken nokta, ilgili dönemde alıcı veya satıcı taraf üzerinden mutlaka faturalandırılmanın yapılması gerektiğidir. Bu faturalar üzerine KDV de işlenmelidir.
Fiyat Farkı Faturası Kesilirken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Fiyat farkı faturası oluşturulduğu esnada dikkat edilmesi gereken hususlar şu şekilde sıralanabilir:
- Fiyat farkı faturasının tamamı, içerdiği mal veya hizmetin KDV oranına göre oluşturulmalıdır.
- Fiyat farkı faturasında asıl faturaya atıfta bulunması gerekmektedir. Bu yöntemin ana amacı, maliye uzmanları ya da vergi memurlarının denetim ve kontrol esnasında asıl ürünü tespit etmelerinin ve ürünün faturasına ulaşmalarının kolaylaştırılmasıdır.
- Fiyat farkı faturası, içinde bulunulan dönem içerisinde ya alıcı ya da satıcı taraf üzerinden faturalandırılmalıdır ve bu esnada mutlaka KDV tutarı da faturaya işlenmelidir.
- Son tüketiciyle yapılan bir işlemse fiyat farkı faturası kesme işlemi değişebilmektedir. Eğer fiyat farkı tüketicinin aleyhineyse satıcı, fiyat farkı faturası düzenlemek zorundadır. Fakat bu fark tüketicinin lehineyse tüketici, gider pusulası aracılığıyla fark iadesi yapmalı ve farka uygulanacak olan KDV indirimini de mutlaka işlemelidir.
Fiyat farkı faturalarının oluşturulması aşamasında resmi prosedürlerin doğru bir şekilde takip edilmesi ilerleyen süreçlerdeki mali denetimler için oldukça büyük öneme sahiptir.
Fiyat Farkı Faturalarında KDV Unsuru
Fiyat farkı faturalarının oluşturulmasının ana amacı, bir ticari alım satım işleminde faturaya yazılan tutarlarda oluşan eksiklik ya da yanlışlığı gidermektir. Fatura resmi bir belge olduğundan üzerindeki bilgilerin ve tutarların doğru şekilde işlenmesi gerekir. İşlenmediği durumlarda telafi edici fiyat farkı faturaları oluşturulmaktadır.
Fiyat farkı faturalarında KDV unsuru bulunmaktadır. Eğer bir fiyat farkı faturası oluşturuluyorsa bu faturaya konu olan mal ya da hizmetin KDV oranının temel alınması gerekmektedir. GİB tarafından açıklanan veriler doğrultusunda, düzenlenen fiyat farkı faturalarında hesaplanan KDV’nin, 1 no’lu KDV beyannamesinin indirimler kulakçığının indirimler tablosundaki 103 no’lu satıra kaydedilerek oluşturulması gerekmektedir.
Fiyat farkı faturası oluşturulurken tüm süreçlerin resmi prosedürler doğrultusunda ilerletilmesi ve bu doğrultuda KDV işlemlerinin gerçekleştirilmesi bir zorunluluk ve gerekliliktir. Bu tarz resmi işlerde herhangi bir maliye problemiyle karşılaşmamak adına dikkatli ve hassas davranmak, pek çok açıdan gereklidir. KDV hususunda dikkatli olmak ve faturaları ilgili KDV oranına göre düzenlemek, olası maliye risklerinin ortadan kaldırılmasına yardımcı olarak işletmeleri koruma altına alacak hususlar arasındadır.
