Gider pusulası özellikle serbest çalışanların çoğunun sıklıkla karşı karşıya kaldığı bir kavram. Biz de bu yazımızda akıllardaki soru işaretlerini gidermeye çalışacağız.
Öncelikle; defter tutan işletmelerin, defter tutmayan kişilerden (çiftçiler hariç) satın aldıkları mal veya hizmetler karşılığında düzenledikleri ticari belgeler gider pusulası olarak adlandırılır. İşletmeler, vergiden muaf esnaflardan aldıkları hizmet veya malları fatura hükmündeki gider pusulaları ile belgelerler.
Farz edelim ki işletmeniz için herhangi bir şirket bağlantısı olmayan bir tesisatçıdan hizmet aldınız ve bu kişi şirket adına çalışmadığı için tarafınıza fiş, fatura gibi bir belge oluşturamıyor. Bu durumda tesisatçıya yapacağınız ödemeyi yasal yollarla muhasebe kayıtlarına almanız için düzenlemeniz gerekecek ve bu belge fatura hükmünde değer görecektir.
İçeriğimizin devamında gider pusulası hakkında detaylı bilgileri bulabilirsiniz.
Gider Pusulası Nedir?
Gider pusulası, bir işletmenin muhasebe kayıtlarında kullanılan belgedir. Bir şirketin belirli bir dönem için yaptığı tüm harcamaların kaydını tutmak için kullanılır.
Bu belge, işletmenin mali durumunu izlemek ve vergi beyannameleri gibi yasal gereklilikleri yerine getirmek için hazırlanır. Gider pusulası, işletmenin giderlerini kaydeden bir maliyet muhasebesi aracıdır ve genellikle işletme yöneticileri, muhasebeciler veya finans uzmanları tarafından hazırlanır.
Gider pusulası genellikle belirli bir tarih aralığı için hazırlanır ve işletmenin yaptığı tüm harcamaları kapsar. Bu harcamalar arasında malzeme, kira, fatura ödemeleri, personel giderleri ve diğer tüm masraflar yer alabilir. İşletmenin mali durumunu takip etmek için önemli bir araç olan gider pusulasının doğru bir şekilde tutulması, işletmenin finansal yönetiminde önemli bir role sahiptir.
Gider pusulası işletmenin vergi beyannamelerini hazırlamak için de kullanılır. Vergi beyannamelerinde işletmenin giderlerinin tam olarak kaydedilmiş olması gerekmektedir. Gider pusulası, bu gerekliliği yerine getirmek için kullanılır.
İşletmenizin mali durumunu izlemek, vergi beyannamelerini hazırlamak ve işletmenizin finansal yönetiminde doğru kararlar almak için gider pusulasının düzgün bir şekilde tutulması ve işletmenizin finansal kayıtlarında yer alması gerekir. Bu alanda uzman kişiler tarafından hazırlanması ve kaydedilmesi de önemli bir noktadır.
Gider Pusulası Ne Zaman Düzenlenir?
Gider pusulası, bir işletmenin yaptığı harcamaların kaydının tutulduğu bir belgedir. Genellikle harcama yapıldıktan hemen sonra düzenlenir. İşletmenin bir mal veya hizmet satın aldığı zaman, harcama bilgileri gider pusulasına kaydedilir ve belge işletme kayıtlarına eklenir. Bu sayede işletme, yaptığı harcamaların tam bir kaydını tutarak finansal durumunu izleyebilir ve vergi beyannameleri gibi yasal yükümlülüklerini yerine getirebilir.
Gider pusulası, işletmenin günlük mali kayıtlarında kullanılır ve işletme giderlerinin doğru bir şekilde takip edilmesini sağlar. Bu belge, işletmenin finansal yönetiminde büyük bir rol oynar. Bu nedenle doğru bir şekilde hazırlanması ve kaydedilmesi gerekmektedir. Yasal açıdan suç işlememek adına gider pusulasını düzenli ve doğru bir şekilde tutmak oldukça önemlidir ve işletme sahiplerinin bu konuda dikkatli olması gerekir.
Gider Pusulası Hazırlarken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
- Öncelikle, gider pusulasını temin etmek için defter tutan işletme sahibi, vergi levhası ile birlikte vergi dairesine giderek izin belgesi almalıdır. İzin belgesi alındıktan sonra gider pusulası noter yoluyla veya maliyenin anlaşmalı olduğu kırtasiyeler aracılığıyla temin edilebilir.
- Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cinsini, içeriğini, miktarını, bedelini, iş ücretini, tevkif edilen vergi oranı ve net tutarı; işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadları (Tüzel kişilerde ünvanları), adresleri, varsa vergi dairesi ve hesap numarası, seri ve müteselsil sıra numarası ve düzenleme tarihlerini içermelidir.
- Bu belge aslı ve kopyası şeklinde iki nüsha olarak düzenlenmek durumundadır ve belgenin ilk örneği işi yapan veya mal satan kişiye verilirken ikinci örneği belgeyi düzenleyen tarafa yani alıcı tarafa verilir.
- Pusula, işi yapana veya emtiayı satana emtia/hizmeti satın alan şirket tarafından imzalatılmalıdır.
Gider Pusulası Hangi Durumlarda Düzenlenmelidir?
Gider pusulası, bir işletmenin yaptığı tüm harcamaların kaydını tuttuğu bir belge olduğu için belirli durumlarda düzenlenmesi gerekmektedir. İşletmenin gider pusulası düzenlemesi gereken durumlardan bazıları aşağıdaki gibi listelenebilir:
• Mal veya hizmet satın alındığında,
• Personel maaşları, primleri veya diğer personel giderleri gibi çeşitli personel giderleri olduğunda,
• Kira ödemeleri gibi düzenli harcamalar yapıldığında,
• Fatura ödemeleri gibi düzenli harcamalar yapıldığında,
Yukarıdaki gibi listelenen harcamaların kaydını tutmak için işletmeler gider pusulası düzenlenmelidir.
Gider Pusulası Vergi Oranları Nedir?
Gider pusulası vergi oranları, işletmenin faaliyet gösterdiği sektöre ve vergi mevzuatına göre değişebilir. Türkiye'de vergi oranları; Gelir Vergisi Kanunu, KDV Kanunu ve diğer ilgili mevzuatlar tarafından belirlenmektedir.
Genel olarak gider pusulasında yer alan harcamalar üzerinden belirli bir oranda vergi kesintisi yapılması gerekmektedir. İşletmenin faaliyet gösterdiği sektöre göre vergi oranlarında değişiklik olabilir.
Gider pusulası stopaj oranları, alınan hizmet veya ürüne bağlı olarak değişebilir. Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesine göre gider pusulası için uygulanması gerekli olan oranlar belirlenir. Dokuma ürünleri, turistik eşya ve nakış ürünleri gibi çeşitli ürünlerin satış bedeli ile üretiminde kullanılan hizmet bedelleri için %2 oranında stopaj kesintisi yapılır. Hurda mal satın alma işlerimde ise stopaj değeri %2 olarak belirlenmiştir. Diğer mallarda ise kesinti %5 oranındadır.
Hizmet alınan kişi vergi mükellefi değilse ve esnaf muafiyetinden yararlanamıyorsa stopaj oranı %20 olarak uygulanır. Ürünlerini kapı kapı dolaşarak satanlara yapılan prim ve komisyon ödemeleri üzerinden yapılan stopaj kesintisi de %20 olarak belirlenmiştir.
Gider pusulası vergi oranları, işletmenin finansal yönetimi için önemli bir konudur. İşletme yöneticileri, muhasebeciler ve finans uzmanları doğru bir şekilde kayıt tutarak vergi yükümlülüklerini yerine getirmelidir.
Gider Pusulasında Vergi Nasıl Hesaplanır?
Yukarıda verdiğimiz örnekten devam edecek olursak, aldığınız hizmet sonucunda tesisatçıya ödediğiniz net tutar 100 TL ise ve uygulanan vergi oranı %10 ise brüt tutarı hesaplamak için [100 / (%100 - %10)] formülünü kullanırız. Bunun sonucunda (100 / 0,90) = 111.11 Vergi Tutarı = (Brüt Tutar - Net Tutar). Yani 111.11 - 100 = 11.11 vergi tutarımızdır.
Hangi Vergi Oranı Kullanılmalı?
Eğer gider keseceğiniz kişi Esnaf Muaflığı'ndan yararlanıyor ise emtianın türüne göre %2-%5 oranında, diğer hizmet alımları için %10 oranında tevkifat yapılır. Eğer bu kişi Esnaf Muaflığı'ndan yararlanmıyor ise işin arızilik durumuna bakılır.
Süre Arz Devamlı Esnaf Muaflığı Gider Pusulası (%2,%5,%10)
Gider Pusulası (%2,%5,%10)
Serbest MeslekGider Pusulası (%17,%20)
Serbest Meslek Makbuzu (%17,%20)
ÜcretliBordro (%15,%20,%27,%35)
Bordro (%15,%20,%27,%35)
Gider Pusulası Kimler Tarafından Düzenlenir?
Gider pusulası, bir işletmenin yaptığı harcamaların kaydını tutmak için düzenlenir. Bu nedenle gider pusulasını genellikle işletmenin muhasebe veya finans departmanı düzenler.
Ancak işletmenin büyüklüğüne ve organizasyon yapısına göre gider pusulasını düzenleme görevi; işletme sahibi, yöneticiler veya diğer çalışanlara da verilebilir. Özellikle küçük işletmelerde, işletme sahibi veya çalışanlar, günlük harcamaların kaydını tutmak ve gider pusulası düzenlemekle sorumlu olabilir.
Gider pusulasının doğru bir şekilde düzenlenmesi, işletmenin finansal yönetiminde büyük önem taşır. Bu nedenle gider pusulası düzenleme görevi, işletmenin yetkilendirdiği kişiler tarafından doğru ve tam olarak yerine getirilmelidir.
2023 Yılı Gider Pusulasında Vergi Nasıl Hesaplanır?
Gider pusulası hesaplama; net veya brüt tutar olmak üzere iki ayrı yöntemle yapılabilir. Ticari işlem kapsamında alınan mal veya hizmete uygulanan vergiler, gider pusulasının hesaplanmasında dikkate alınır. Brüt tutar üzerinden hesaplama yaparak ilk yöntemi kullanabilirsiniz.
Brüt tutardan net tutara geçiş yaptığınızda ürün veya hizmet karşılığında ödenen brüt miktardan gelir vergisi hesaplanır. Örneğin 2.000 TL brüt tutara göre anlaşma sağlandıysa %20 vergi oranı ile hesaplama yaparak toplam tutarı bulabilirsiniz. Bu durumda hesaplama formülü şöyledir: "2.000 x (%100 - %20) = 2.000 x 0,8 = 1600 TL".
Gider pusulasını hizmet veya ürün alımı karşılığında ödenen net tutara göre hesaplamak da başvurulabilecek bir diğer yöntemdir. Bu yöntem aynı zamanda net tutardan brüte gider pusulası hesaplama olarak da isimlendirilir. KDV gösterilmemeli ve hesaba dahil edilmemelidir. Örneğin 2.000 TL net tutar üzerinden anlaşma yapıldığını varsayalım. Bu durumda hesaplama işlemi, %20 vergi oranı kabul edildiğinde "2.000 / (%100 - %20) = 2.000 / 0,8 = 2.500 TL" şeklinde yapılabilir.
Gider pusulası hesaplama işlemini brüt veya net tutar üzerinden değerlendirerek iki farklı şekilde yapabilirsiniz. Hangi yöntemi kullanacağınızı, işlem kapsamında alınan mal veya hizmete uygulanan vergileri dikkate alarak belirlemeniz gerekecektir.
Bu içeriklerimiz de ilginizi çekebilir:
Gelir Gider Takibi Nasıl Yapılmalı?
Kanunen Kabul Edilmeyen Gider (KKEG) Nedir ? KKEG Hangileridir?
.jpg)
